نوجوانان و آزادی: ویژگی‌ها، چالش ‌ها، و راهبردها

تماس با ما: وب سایت www.faragoftar.com

یا رایانامه (ایمیل): faragoftar@gmail.com

گفتگوی دوم: شناخت علمی کهکشان مغز و روان نوجوان (۴۵ دقیقه)

گفتگوی دوم: شناخت علمی کهکشان مغز و روان نوجوان

(تاریخ انتشار ۶ بهمن ۱۴۰۲، ۲۵ ژانویه ۲۰۲۴)

اپیزود دوازدهم فصل امید

پادکست فرا گفتار- بخش دانش

آدرس زمانی برخی از بخش ها و موسیقی‌ها

=== مقدمه (۱:۳۵)

# هرماس از گروه ْتَرامون (۳:۴۵)

=== تغییرات سیستم عصبی در دوران نوجوانی (۶:۰۰)

== سه تغییر عمده در مغز (۷:۳۰)

= افزایش تعداد سلول‌های عصبی neurons

= افزایش انقلابی اتصالات عصبی و هرس شدن آنها synopses

= افزایش غلاف مایلنی myelin

==رشد ناهمزمان دو قسمت مغز (۹:۰۰)

= قسمت سیستم لیمبیک- احساسات

= قسمت قشر کورتکس- کنترل، مدیریت،‌ پیش بینی

== عدم تمایز بین یادگیری و تجربه در روانشناسی (۱۸:۳۰)

= تغییرات دائمی در شبکه عصبی داخل مغز

=== جنبه‌های روانشناسی رشد نوجوانان (۲۰:۳۰)

== روانشناسی رشد (۲۱:۱۵)

= اهمیت علم عصب شناسی در روانشناسی (۲۳:۰۰)

== روانشناسی تکاملی (۲۴:۱۵)

= کتاب میمون برهنه دزموند موریس (۳۱:۳۰)

= پرداختن داروین به روانشناسی تکاملی در کتاب اصل انواع ( خاستگاه گونه‌ها) (۳۸:۳۰)

# راک انتحاری از گروه ۱۲۷ (۴۱:۱۵)

تیم فراگفتار:

رضا صدر، عطی شیوا، مهیار رستا، ندی قدیمی، ریرا داروک

ویرایش: استودیو افق نو

وبگاه و لوگو: میلاد اکبری

موسیقی‌ پس زمینه‌ی مجموعه گفتگوی نوجوانان و آزادی:

تماس با ما: وب سایت www.faragoftar.com

یا رایانامه (ایمیل): faragoftar@gmail.com

گفتگوی سوم: از سهراب در شاهنامه تا سیستم لیمبیک در مغز و ژان پیاژه (۵۵ دقیقه)

اپیزود پانزدهم پادکست فراگفتار

مجموعه گفتگوی نوجوانان و آزادی

گفتگوی سوم: از سهراب در شاهنامه تا سیستم لیمبیک در مغز و ژان پیاژه (۵۵ دقیقه)

(تاریخ انتشار ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۳، ۵ ماه مه ۲۰۲۴)

اپیزود پانزدهم فصل امید

پادکست فرا گفتار- بخش دانش

آدرس زمانی برخی از بخش ها و موسیقی‌ها

= مقدمه (4:00)

= تغییرات مغز (8:00)

==کنترل حرکتی

== قسمت‌های عمقی

سیستم لیمبیک مغز

کنترل احساسی

==قسمت‌های قشری و جلویی

Prefrontal cortex قسمت پیش پیشانی

کنترل اجرایی یا مدیریت

== فرضیه‌ی عدم انطباق mismatch theory

==تفاوت حالت پایه (default state) دو قسمت مغز (15:45)

لیمبیک: انجام عمل برای یادگیری

قشر جلویی مغز: جلوگیری از عمل تا پیش بینی نتایج

= دید روانشناسی در مورد تغییرات شناختی (18:20)

گریز: اهمیت عصب شناسی در روانشناسی

== تکوین روانشناسی شناختی

رها شدن روانشناسی از سلطه‌ی رفتارگرایی

=== رویکرد رفتارگرایی

شروع در اوایل قرن بیستم

بی اف‌اسکینر (22:45)

یکی از پایه‌های سی بی تی CBT

Cognitive behavioral therapy

== تاثیر تکنولوژی‌های جدید بررسی مغز روش‌های جدید تصویربرداری

سلول‌های عصبی جنیفر انیستون (27:30)

= رشد شناختی از منظر روانشناسی (28:45)

==مراحل رشد شناخت در نظریه‌ی پیاژه (30:30)

۱- مرحله‌ی حسی حرکتی

۲- مرحله‌ی رشد پیش قراردادی

۳-مرحله عملیاتی عینی

۴-مرحله‌ی عملیاتی صوری (شروع نوجوانی)

فراشناخت metacognition

==درباره‌ی ژان پیاژه (36:50)

از پیش قراولان روانشناسی شناختی

تکیه بر جنبه ذاتی،طبیعی، و جهان شمول در یادگیری

=== مثال یادگیری زبان

سلف چامسکی

یک جنبه‌ی عملی: زبان نسل دوم مهاجران (44:15)

== توضیح در مورد مرحله‌ی عملیاتی صوری (50:00) Formal operational stage

نمونه‌ی افراط در تفکر انتزاعی: مناظره‌ی نمک (51:00)

# سرود نافرمانی از ادیب قربانی (52:40)

== موخره (53:30)

تیم فراگفتار:

رضا صدر، عطی شیوا، مهیار رستا، ندی قدیمی، ری داروک

ویرایش: استودیو افق نو

وبگاه و لوگو: میلاد اکبری

موسیقی‌ پس زمینه‌ی مجموعه گفتگوی نوجوانان و آزادی:

تماس با ما: وب سایت www.faragoftar.com

یا رایانامه (ایمیل): faragoftar@gmail.com

گفتگوی چهارم: رشد اخلاقی انسان، از فرضیه‌ی لارنس کولبرگ تا مفتیان ستمکار و واعظان بدکردار

اپیزود هفدهم پادکست فراگفتار

مجموعه گفتگوی نوجوانان و آزادی

گفتگوی چهارم: رشد اخلاقی انسان، از فرضیه‌ی لارنس کولبرگ تا مفتیان ستمکار و واعظان بدکردار (۶۵ دقیقه)

(تاریخ انتشار ۲۰ تیر ۱۴۰۳، ۱۰ ژوئیه ۲۰۲۴)

اپیزود هفدهم فصل امید

پادکست فرا گفتار- بخش دانش

آدرس زمانی برخی از بخش ها و موسیقی‌ها

(توضیحات بیشتر در صفحه‌ی اپیزود در وب سایت فراگفتار)

مقدمه (01:45)

شروع گفتگو (04:30)

==پایداری خاطرات نوجوانی (05:15)

===مقدمه بررسی رشد اخلاقی نوجوان (10:15)

===نظریه‌ی رشد اخلاقی کلبرگ (11:35)

== سه سطح و شش دوره رشد اخلاقی (15:28)

== سطح اول: اخلاق پیش قراردادی (16:33)

Preconventional morality

= دو مرحله: جهت‌گیری بر اساس تنبیه و جهتگیری بر اساس پاداش (18:23)

==سطح دوم: اخلاق قراردادی (20:22)

Conventional morality

جهتگیری بر اساس قضاوت دیگران

= دو مرحله در سطح دوم:

-مرحله سوم: الگوی پسر خوب پسر بد (یا دختر خوب،دختر بد) (21:20)

-مرحله چهارم: جهت گیری بر اساس نظم و قانون (21:24)

حفظ نظم عمومی مثلاً (قانون)

رابطه با theory of mind (نظریه‌ی ذهن)

رابطه با همحسی یا همدلی empathy

رابطه با تشخیص خود و غیر خود (24:42)

رابطه با پیش بینی نتایج در اثر پیچیده تر شدن مغز (26:58)

رابطه با فراشناخت metacognition

مربوط به تمایز بین دید رفتارگرایی و غیر رفتارگرایی در روانشناسی (27:50)

==سطح سوم: اخلاق پسا قراردادی (29:15)

post conventional

مبتنی بر اصول اخلاقی

=دو مرحله در سطح سوم:

– مرحله پنجم: بر اساس قرارداد اجتماعی در جهت رفاه جامعه یا گروه (29:56)

– مرحله ششم: بر اساس وجدان شخصی (30:37)

(بر اساس اصول جهانی)

رابطه با توانایی هم حسی (32:00)

(empathy)

= عدم لزوم رسیدن به سطوح بالا در همه‌ی افراد (33:28)

==امکان تعمیم به گروه انسانها یا جوامع (35:19)

=اخلاق جامعه یا حکام (36:07)

== تفاوت سطوح از نظر برخورد علمی (36:36)

=امکان آزمایش سطح اول در حیوانات (37:29)

=سختی تعریف یا آزمودن مرحله‌های بالاتر در حیوانات (37:44)

== علمی بودن و پذیرفته بودن نظریه کولبرگ (45:08)

= مثال اجبار لباس قرمز برای مردها (47:47)

مثال واقعی حجاب اجباری در ایران (49:39)

=رابطه‌ی نظریه‌ی کلبرگ با آزمایش ذهنی اول او (51:16):

= یکی از انتقادات به کلبرگ (52:19)

تمایز بین رشد اخلاقی زن و مرد

دوره‌ی زمانی کلبرگ: بعد از جنگ دوم (53:59)

=نقش محققین آمریکایی در رشد روانشناسی (54:15)

==نکته هماهنگی رشد سخت افزاری و نرم افزاری در مغز (55:33)

لازمه رشد اخلاقی به سطوح بالاتر

===اخلاق رفتاری (56:00)

== تمایز بین اعتقاد و رفتار

یعنی تمایز بین ظرفیت اخلاقی و رفتار

(قضیه‌ی عالم بی عمل یا واعظان خطاکار)

==روشهای آموزش اخلاقی به فرزندان (59:00)

=روشهای مخرب

تنبیه، دریغ کردن محبت، یا اعمال زور

= روش‌های سازنده

استدلال یا سرمشق عملی بودن

(role modeling)

===سخنان پایانی (1:03:00)

توضیحات بیشتر در صفحه‌ی مربوطه در وبسایت

تیم فراگفتار:

رضا صدر، عطی شیوا، مهیار رستا، ندی قدیمی، ری داروک

نقاشی جلد این اپیزود: «زن زندگی آزادی» از مینا

ویرایش: استودیو افق نو

وبگاه و لوگو: میلاد اکبری

موسیقی‌ پس زمینه‌ی مجموعه گفتگوی نوجوانان و آزادی:

تماس با ما: وب سایت www.faragoftar.com

یا رایانامه (ایمیل): faragoftar@gmail.com

گفتگوی پنجم: بررسی علمی رشد نوع‌دوستی در نوجوانان

گفتگوی پنجم از مجموعه گفتگوی نوجوانان و آزادی: بررسی رشد نوع‌دوستی در نوجوانان

اپیزود نوزدهم فصل امید

پادکست فراگفتار- بخش دانش

آدرس زمانی برخی از بخش ها و موسیقی‌ها

مقدمه (02:00)

شروع گفتگو (05:00)

تعریف نوع‌دوستی (altruism)

یا رفتار جامعه گرایانه (ProSocial behavior)

===توضیح نوع‌دوستی از دیدگاه تئوری تکامل (12:00)

=«مشکل نوع‌دوستی» در بحث روانشناسی تکاملی

بحث صیانت نفس (حفظ خود) در فلسفه‌ی ایرانی اسلامی

== داروینیزم نو Neo-Darwinism

کتاب ژن خودخواه از ریچارد داوکینز (16:00)

تناقض یا پارادوکس ظاهری نوع‌دوستی

#خوانش شعر مولوی فیل شناسی در تاریکی(18:45)

==سه دیدگاه یا سه سطح توضیح نوع‌دوستی از دید روانشناسی تکامل (21:00)

= دیدگاه یا سطح اول: نوع‌دوستی بر اساس خویشاوندی (22:40)

(Kin altruism)

فاکتور شیب خویشاوندی

نوع‌دوستی در ابرارگانیزمها superorganisms

جانورانی مثل مورچه ها یا زنبورها

محاسبات مکانیکی شیب خویشاوندی (24:30)

=دیدگاه یا سطح دوم: نوع ‌دوستی داد و ستدانه (26:00)

(reciprocal altruism)

= دیدگاه یا سطح سوم: نوع‌دوستی برای بقای گروه (33:30)

(cultural group altruism)

=== نوع‌دوستی در نوجوانان

== موضوع همدلی یا همدردی (امپتی) (38:00)

Empathy

=تفاوت امپتی با سمپتی (41:00)

Empathy versus sympathy

==پیدایش امپتی و نوع‌دوستی در اوایل نوجوانی (42:30)

تبدیل امپتی اولیه به رفتار نوع‌دوستانه در نوجوان

نوع دوستی در نوجوان به مراتب بیشتر از کودک (47:00)

تداوم رفتار نوع دوستانه در هر نوجوان

== بررسی تفاوت دو جنس در نوع‌دوستی (48:30)

ظاهرا دخترها گرایشات نوع‌دوستی بیشتری دارند

و خودشون هم بر همین باورند

== مسئله‌ی عفو ((50:00)

به مقدار زیاد تحت تاثیر فشار گروهی Peer pressure

== عوامل رشد نوع‌دوستی در نوجوانان (51:15)

=تاثیر خانواده جامعه و فرهنگ

=نقش الگوگیری یا role modelin

=در سطح اجتماع فرهنگ و سنتهای اجتماعی (52:15)

غنی بودن فرهنگ ایران از این نظر

==رابطه‌ی رشد مغزی با رفتارهای شدید نوع دوستی در نوجوانان (54:15)

موضوع نوسانات بیشتر در فرایندهای در حال شکل‌گیری

#تصنیف دختران سیروس-محیا حامدی (56:30)

===سخنان پایانی

توضیحات بیشتر در صفحه‌ی مربوطه در وبسایت

تیم فراگفتار:

رضا صدر، عطی شیوا، مهیار رستا، ندی قدیمی، ری داروک

نقاشی جلد: «زن زندگی آزادی» از مینا

ویرایش: استودیو افق نو

دکتر بهزاد گودرزی و دکتر فرزان ندیم

وبگاه و لوگو: میلاد اکبری

تماس با ما: وب سایت www.faragoftar.com

یا رایانامه (ایمیل): faragoftar@gmail.com

گفتگوی ششم-بخش اول: رشد هویت و خودپنداره در نوجوانان

مجموعه گفتگوی نوجوانان و آزادی- گفتگوی ششم-بخش اول: رشد هویت و خودپنداره در نوجوانان

اپیزود بیست و سوم فصل امید

پادکست فراگفتار- بخش دانش

آدرس زمانی برخی از بخش ها و موسیقی‌ها

مقدمه- موسیقی: بامداد، آهن 2:00

7:00=هویت و خود identity & self

تعریف خود یا self 10:00

سوال های مربوط به خود 11:00

شامل جنبه‌های روانی و جنبه های جسمی 12:00

بروز این سوالها در دوران نوجوانی 13:00

== مفاهیم زیر مجموعه ای مفاهیم خود 14:10

14:30=خودشناسی self understanding

دو مولفه خودشناسی 14:45

۱ عزت نفس self-esteem

۲ خودپنداره self-concept

توضیح خودشناسی self understanding 16:08

نقش اجتماعی یا social role 17:30

18:45=مفهوم خود در میان حیوانات 18:57

تست آیینه 19:15

Mirror test or mirror self-reflection test

فرضیه هوش اجتماعی 22:17

Social intelligence hypothesis

رابطه با اجتماعی بودن حیوان 22:45

رابطه با تکامل 24:16

# آهنگ تندیسی از سراب 24:15

موضوع بچه های رشد کرده در انزوای کامل 25:45

موضوع زبان 26:00

تئوری چامسکی در مورد زبان

سالهای کلیدی گسترش زبان در کودکی 27:00

موضوع ابراز ژن 31:00

Gene expression

36:30= عزت نفس و خود پنداره

self-esteem & self-concept

تفاوت خودپنداره و عزت نفس 37:00

هشت حوزه‌ی خودپنداره 37:30

مهمترین حوزه برای نوجوان ظاهر یا جذابیت جسمانی 38:30

خودپنداره مجموعه ارزیابی در هشت حوزه 39:00

عزت نفس جمع بندی بر اساس مؤلفه های خود 39:30

تفاوت تصویر خود با نمود بدنی 44:00

Self image versus physical appearance

انعطاف پذیری در مقابل ثبات خودپنداره 48:30

موخره– موسیقی: فدایی، افراطی 51:20

تیم فراگفتار:

رضا صدر، عطی شیوا، مهیار رستا، ندی قدیمی، ری داروک

نقاشی جلد: «زن زندگی آزادی» از مینا

ویرایش: استودیو افق نو

تماس با ما: وب سایت www.faragoftar.com

یا رایانامه (ایمیل): faragoftar@gmail.com

گفتگوی ششم-بخش دوم: رشد عزت نفس در نوجوانان، نقش جامعه، و نظریه‌‌ی اریکسون

مجموعه گفتگوی نوجوانان و آزادی

گفتگوی ششم-بخش دوم: رشد عزت نفس در نوجوانان، نقش جامعه، و نظریه‌‌ی اریکسون

اپیزود بیست و چهارم فصل امید

پادکست فراگفتار- بخش دانش

آدرس زمانی برخی از بخش ها و موسیقی‌ها

مقدمه 2:00

موسیقی پس زمینه از اوهام: تهران

== در باب عزت نفس 4:00

self-esteem

نوسانات عزت نفس در طول زندگی 4:28

عامل تغییر مقطع زندگی 4:49

عامل تغییر عمده چه منفی و چه مثبت 9:35

نوسانات عزت نفس در دورانهای دیگر زندگی 14:05

افزایش عزت نفس در دهه ۵۰ و عمر 14:57

تفاوت تغییرات بین دو جنس 18:28

عامل حساسیت به جاذبه های فیزیکی 19:08

عامل اهمیت بیشتر روابط اجتماعی برای دخترها 20:16

عامل تفاوت ماهوی بین دو جنس 24:20

## وقتی تو رفتی از خونه از صنم معروف خانی 25:58

27:46 نظریه اریکسون

در مورد مراحل رشد روانی انسان

اهمیت شکل گیری هویت یکپارچه 28:54

یکپارچه شدن شناخت خود = شکل گیری هویت 29:41

۸ مرحله رشد روانی جنسی انسان 31:10:

پنجم منطبق بر دوره نوجوانی 31:18

نام این مرحله هویت در برابر سردرگمی نقش 31:21

identity versus role confusion

مثالهای هویت یکپارچه و هویت ناهمگن 33:02

هویت ناهمگن تناقض درونی 34:45

عوارض یکپارچه نبودن هویت در بقیه عمر 36:13

36:47 نقش مهم عوامل فرهنگی و خانوادگی

اهمیت آزادی عمل نوجوان برای آزمودن و یافتن 37:20

آیا تناقض درونی در هویت اختلال روانی است؟ 38:29

مشکل روانی ،بله ولی نه لزوماً اختلال روانی 40:35

آیا نظریه اریکسون یک نظریه علمی است؟ 40:50

موضوع نقض پذیر بودن چنین نظریه هایی 50:08

اشاره به نظریات فروید 52:18

گفتگوهای پایانی 56:52

موخره 58:19

## موسیقی پس زمینه از اوهام: بشنو از نی

تیم فراگفتار:

رضا صدر، عطی شیوا، مهیار رستا، ندی قدیمی، ری داروک

نقاشی جلد: «زن زندگی آزادی» از مینا

ویرایش: استودیو افق نو

تماس با ما: وب سایت www.faragoftar.com

یا رایانامه (ایمیل): faragoftar@gmail.com

گفتگوی هفتم-بخش اول: روانشناسی هیجانات نوجوانی

مجموعه گفتگوی نوجوانان و آزادی

گفتگوی هفتم-بخش اول: روانشناسی هیجانات نوجوانی

اپیزود بیست و هشتم فصل امید

پادکست فراگفتار- بخش دانش

آدرس زمانی برخی از بخش ها و موسیقی‌ها

#. مقدمه 1:54

خلاصه‌ی پنج مفهوم روانشناسی: 3:09

عواطف ،احساسات، هیجانات،

مود یا خلق، و خلق و خو یا مزاج

## موسیقی غم عشق منشید 7:18

شروع گفتگو 8:26

موضوع کلی رشد هیجانی یا 9:09

emotional development

# سیاهه ۵ مفهوم هیجانی در روانشناسی 9:39

۱ موضوع روانشناسانه عاطفه affect 10:59:

۲ احساس یا feeling 11:56

رابطه ی عاطفه با قسمت لیمبیک مغز 12:43

اهمیت و اثر جنبه شناختی 13:55

موضوع کنترل عواطف توسط منطق 14:52

cognitive behavioral therapy CBT 15:00

قسمتی از کورتکس جزو سیستم لیمبیک است 15:58

اختلال كورتكس موجب اختلالات عصبی مثل 16:45

شیزوفرنی 16:53:

ادامه توضیح احساس 17:59

۳ هیجان یا emotion و سه جنبه آن 18:30

مثال هیجان اضطراب 19:25

اهمیت هیجانات از جمله در بهداشت روانی 20:38

ریشه ی بسیاری از مشکلات روانی در هیجانات 21:53

۴ خلق یا مود mood 22:07

۵ خلق و خو یا مزاج temperament 22:39

ادامه موسیقی غم عشق 23:59

# رشد هیجانی 24:55

emotional development

رابطه با مفهوم خود یا مفهوم عزت نفس 25:28

اهمیت تجربه های هیجانی در دوران نوجوانی 26:28

شکل و دامنه هیجانات نوجوانی 29:21

عدم ثبات یا دمدمی مزاجی moodiness 30:23

و معمولاً شدت بالا و نامتناسب با محرک 31:10:

معمولاً رسیدن به تعادل در طول رشد تا بزرگسالی 32:12

# عوامل و ریشه های هیجانات بالای نوجوانی 32:46

یکی عامل هورمونها 32:51

ولى احتمالاً نقش هورمونها کمتر از تصور عامه 34:12

عامل مهمتر تجربه های محیطی مثل 34:25

مثل استرس تغذیه تجربههای جنسی یا احساسی 34:29

تاثیر عوامل محیطی ۲ تا ۴ برابر هورمونها 35:46

شبیه همین اغراق در نقش ژن در اختلالات انسانی 36:49

مثلاً در اعتیاد نقش مهمتر عوامل محیطی 37:02

و عوامل مربوط به تجربه انسانی 37:40

تمایل آدمها و سیاستگذاران به راه حلهای فوری 38:15

و راه حلهای ساده مثل محول کردن به ژن 39:01

اعتیاد قبل از همه موضوع بهداشت اجتماعی است 39:44

ادامه بحث تجربه محیطی در دوران نوجوانی 42:44

اهمیت دو تجربه محیطی خاص 42:59

انتقال به مدارس مرحله :بالاتر راهنمایی یا دبیرستان 43:16

اصولاً هر تغییر ناگهانی میتواند استرسور باشد 44:09

تعریف استرسور 44:53

استرسور میتواتد تجربه منفی باشه یا مثبت 45:41

استرسور شروع تجربه‌های رمانتیک یا جنسی 47:22

# اهمیت تجربیات در رشد قابلیت هیجانی 48:41

تعریف قابلیت هیجانی 49:01

emotional competence 49:19

قابلیت آگاهی از هیجانات خود و دیگران 51:31

و قابلیت کنترل هیجانات و عدم عکس العمل فورى 52:22

# موخره حواله به قسمت دوم در اپیزود بعد 55:33

تیم فراگفتار:

رضا صدر، عطی شیوا، مهیار رستا، ندی قدیمی، ری داروک

ویرایش: استودیو افق نو